Οι δομές προσφύγων είναι εγκαταστάσεις που δημιουργούνται για να παρέχουν προσωρινή στέγαση, υποστήριξη και υπηρεσίες σε άτομα που έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τις χώρες τους λόγω πολέμου, διώξεων, ή άλλων κρίσεων. Αυτές οι δομές μπορεί να περιλαμβάνουν καταυλισμούς, κέντρα φιλοξενίας, και άλλα καταλύματα που οργανώνονται είτε από κυβερνητικές αρχές, είτε από διεθνείς οργανισμούς και μη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ).
Μπορούν όμως οι δομές αυτές να είναι βιώσιμες;
Η σύνδεση των δομών προσφύγων με τα κριτήρια ESG (Environmental, Social, and Governance) και την κομποστοποίηση μπορεί να ενισχύσει τη βιωσιμότητα και την κοινωνική υπευθυνότητα αυτών των δομών. Ας δούμε πως:
Όσον αφορά την Περιβαλλοντική Διάσταση η Διαχείριση Αποβλήτων είναι ένα από τα βασικά θέματα μιας και με την ενσωμάτωση προγραμμάτων κομποστοποίησης στις δομές προσφύγων μπορεί να μειωθεί ο όγκος των οργανικών αποβλήτων που καταλήγουν στους χώρους υγειονομικής ταφής και να παραχθεί οργανική ουσία χρήσιμη για τον εμπλουτισμό του εδάφους.
Επίσης η δημιουργία συστημάτων ανακύκλωσης για άλλα υλικά (πλαστικό, γυαλί, μέταλλο) στις δομές μπορεί να μειώσει τα απόβλητα και να προωθήσει την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση.
Όσον αφορά την κοινωνική Διάσταση και ιδιαίτερα την υγεία και ευημερία, η βελτίωση υγιεινής μέσω της κομποστοποίησης μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση των συνθηκών υγιεινής, μειώνοντας την ανάγκη για παραδοσιακές μεθόδους απόρριψης αποβλήτων που μπορεί να είναι επιβλαβείς για την υγεία.
Επιπροσθέτως όσον αφορά τη Διατροφή και τις Καλλιέργειες, το κομπόστ μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την καλλιέργεια φρέσκων λαχανικών και φρούτων εντός των δομών, βελτιώνοντας τη διατροφή των προσφύγων.
Όσον αφορά τις Δεξιότητες, η εκπαίδευση των προσφύγων σε πρακτικές κομποστοποίησης και βιώσιμης διαχείρισης αποβλήτων μπορεί να ενισχύσει τις δεξιότητές τους και να προσφέρει γνώσεις που θα είναι χρήσιμες μακροπρόθεσμα.
Επίσης προγράμματα κοινοτικής συνεργασίας και εκπαίδευσης μπορούν να ενισχύσουν την κοινωνική συνοχή και την αλληλεπίδραση μεταξύ των προσφύγων και των τοπικών κοινοτήτων.
Όσον αφορά τη Διακυβέρνηση, η ενσωμάτωση κριτηρίων ESG στη διαχείριση των δομών προσφύγων μπορεί να υποστηριχθεί από πολιτικές και κανονισμούς που προωθούν τη βιωσιμότητα και την κοινωνική υπευθυνότητα, ενώ συνεργασίες με ιδιωτικές εταιρείες και ΜΚΟ που ειδικεύονται στη βιώσιμη ανάπτυξη και τη διαχείριση αποβλήτων μπορούν να ενισχύσουν την αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων κομποστοποίησης και ανακύκλωσης.
Ως παράδειγμα θα μπορούσαμε να αναφέρουμε ένα πρόγραμμα κομποστοποίησης που μπορεί να περιλαμβάνει τη συλλογή οργανικών αποβλήτων από τις κουζίνες και τους κήπους των δομών, τη δημιουργία κεντρικού χώρου κομποστοποίησης και τη χρήση του κομπόστ για την καλλιέργεια φυτών εντός των δομών.
Η οργάνωση εργαστηρίων για την εκπαίδευση των προσφύγων στις τεχνικές κομποστοποίησης και ανακύκλωσης, μπορεί να προωθήσει τόσο την αυτοδυναμία όσο και την περιβαλλοντική συνείδηση.
Η ενσωμάτωση αυτών των πρακτικών μπορεί να προσφέρει σημαντικά οφέλη τόσο για το περιβάλλον όσο και για την ποιότητα ζωής των προσφύγων, προάγοντας παράλληλα τη βιωσιμότητα και την κοινωνική υπευθυνότητα.
Στην Βόρεια Ελλάδα υπάρχει μία ιδιωτική εταιρεία, η Biosolids η οποία μέσω του Τμήματος Έρευνας και Εκπαίδευσης παρέχει εκπαιδεύσεις σε δομές προσφύγων ενώ ταυτόχρονα είναι σε θέση να διαχειριστεί σύνομα και με μεγάλη επιτυχία όλα τα οργανικά απόβλητα των δομών και να τα μετατρέψει σε κομπόστ ενεργής οργανικής ουσίας στις εγκαταστάσεις στο Μαυροβούνι Πέλλας.
